Felç Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Felç, vücudun bir bölümünde meydana gelen kas fonksiyon kaybı olarak tanımlanabilir. Kısmi, tam, geçici veya kalıcı olabilmektedir. Sinir sistemini ilgilendiren rahatsızlıklar, kişilerin günlük yaşam aktivitelerini önemli ölçüde aksatabilmektedir. Sinir sistemini oluşturan dokuların sınırlı bir yenilenme kapasitesi olduğundan nörolojik sorunlara bağlı olarak gelişen olumsuzluklar uzun süreli veya kalıcı olabilmektedir. Bu nedenle, rahatsızlığın erken dönemde teşhis edilerek tedavisinin başlatılması oldukça önemlidir.

Felç, vücudun herhangi bir bölümünü yaşamın herhangi bir anında etkileyebilir. Felç olduğu durumlarda etkilenen bölgede his kaybı yaşanmaktadır. Felcin aşırı olduğu durumlarda kişi vücudunun tamamını veya yarısını hareket ettiremediği gibi tam bir bilinçsizlik te gösterebilir. Felçler, merkezsel ve çevresel olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bazı kas hastalıklarının sebep olduğu felç tablolarında ise sinir sistemi zarar görmemekte ve yalnızca kaslarda sorun yaşanmaktadır.

Felç Nedir?

Sinir sisteminin en önemli işlevlerinden biri de vücuttaki kaslarımızın çalışmasını sağlayarak, kasları yönetmektir. Sinir sisteminin beyin ve omurilikten oluştuğunu söyleyebiliriz. Sinir sisteminin bu önemli fonksiyonunda meydana gelebilecek aksaklık sonucunda kaslarda ortaya çıkan güç kaybı felç olarak tanımlanmaktadır. Felç, vücudun herhangi bir bölgesiyle sınırlı olabileceği gibi vücut genelinde de gelişim gösterebilmektedir. Bununla birlikte, felç sonucunda etkilenen sinir dokusuna bağlı olarak kısmi ya da kalıcı güç kaybı da doğurabilmektedir.

Bazı durumlarda kas hastalıkları da felçlere neden olabilmekte bu gibi durumlarda sinir sistemi zarar görmemektedir. Bu nedenle yalnızca kaslarda bozukluğa neden olan felç tablosu da olasıdır. Felç, vücudun herhangi bir bölümü herhangi bir zamanda etkileyebilmektedir. Felç durumunda, etkilenen bölgede duyu kaybı yaşanmaktadır. Felç meydana geliş biçimine ve özelliklerine bağlı olarak çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir.

Buna bağlı olarak felç aşağıda belirtilen türlere ayrılabilir;

• Yerine göre; Felcin ortaya çıktığı vücut bölgesine bağlı olarak lokalize olabilmekte veya tüm vücudu etkileyen tipte gelişebilmektedir. Vücudun etkilenen bölümüne göre felç tablosu alt sınıflara ayrılmaktadır.
• Süresine göre; Felce uğramış dokularda güç kaybının süresine bağlı olarak felç tablosu geçici veya kalıcı olabilmektedir. Geçici görülen felç tablosunda sinir dokusu işlevsel olarak aksaklığa uğramıştır ve zamanla fonksiyonlarda kısmi ya da kalıcı iyileşme gözlenebilir. Sinir dokusunun tamamen zarar gördüğü hallerde ise felç kalıcı olabilmektedir.
• Etkilenme düzeyine göre; Felç sonucunda sinir dokusundaki etkilenmenin düzeyine bağlı olarak, kaslarda şiddetli kasılma veya tamamen gevşeme şeklinde ortaya çıkabilmektedir. Kasların kasılması ile güç kaybının oluştuğu felç türüne spastik felç, gevşeme ile seyreden felce ise flasid felç denilmektedir.
• Şiddetine göre; Felç geçiren dokularda kısmi veya total tipte felç görülebilmektedir. Kısmi veya parsiyel tip felçte kişide güç kaybı görülmesi ile birlikte, etkilenen bölge kısıtlı da olsa hareket ettirilebilmektedir.

Felç Nedenleri Nelerdir?

Felç durumuna neden olabilecek çeşitli sebepler bulunmaktadır. Özellikle sinir sisteminin belli bölümleri vücuttaki kas gruplarının kontrolünü sağlamakla görevlidir. Bu bölgelerin, çeşitli nedenlere bağlı olarak fonksiyonlarında aksama olması kısmi veya tamamen felçe neden olur. Felçli biçimde doğmak mümkün olabileceği gibi kaza veya diğer tıbbi durumlar nedeniyle de felç oluşabilmektedir.

Felçe neden olabilecek bazı nörolojik etmenleri şu şekilde sıralayabiliriz;

• Omurilik veya beyin hasarı durumu
• İnme
• Çeşitli enfeksiyonlar
• Multipl skleroz
• Serebral palsi
• Doğumdan gelen veya genetik hastalıklar
• Kanser

Felç Belirtileri Nelerdir?

Felç belirtileri genellikle kolaylıkla tanımlanabilmektedir. Felç durumunda vücudun belirli bir bölümü veya tamamında duyu kaybı görülür. Bazı durumlarda felçten önce uyuşma hissi veya karıncalanma hissedilir. Felcin altında yatan rahatsızlığın etkileme düzeyi ve şiddetine bağlı olarak da birtakım nörolojik belirtiler gözlenebilir.

Bu belirtilere genel olarak şu şekilde değinebiliriz;

• Hareket bozukluğu
• Bilinç değişikliği
• His kaybı
• Görme kaybı
• İdrar ve dışkı kontrolünün kaybı
• İşitme kaybı
• Ağrı

Felç Teşhisi Nasıl Konur?

Felç durumu, kas fonksiyon kaybının bariz olduğu durumlarda nispeten kolay teşhis edilebilmektedir. Klinik olarak hastanın değerlendirilmesi ile tanı koymak mümkün olabilmektedir. Kesin tanı koyulabilmesi adına ise çeşit radyolojik görüntüleme yöntemlerinden yararlanılmaktadır. Bu yöntemler ile, felçten etkilenen sinir dokusunun konumu ve etkilenme düzeyi ile ilgili önemli bilgiler edinilmektedir.

Bununla birlikte, bazı kan testleri de felcin altında yatabilecek unsurlara ilişkin bilgi verebilmektedir. Beyin görüntülemede sıklıkla kullanılan yöntemler; bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntülemedir. Omurilik yaralanması durumunda, sağlıklı değerlendirme yapılabilmesi adına miyelografi yönteminden de yararlanılabilir.

Felç Nasıl Tedavi Edilir?

Felç durumunda tedavi, rahatsızlığın altında yatan nedene ve etkilenme düzeyine göre değişiklik gösterebilmektedir. Bu sebeple felce neden olan unsurun tespit edilmesi bir hayli önemli görülmektedir. Felcin tamamen tedavi edilmesi çoğu durumda mümkün olmayabilir.

Bununla birlikte, felce neden olan temel unsura göre birtakım tedavi uygulamalarına şu şekilde değinebiliriz;

• İnmeye bağlı olarak gelişen felç durumunda dokuların dolaşımının yeniden sağlanması büyük önem teşkil etmektedir. Çeşitli ilaçlarla damar tıkanıklığının en kısa süre içerisinde giderilmesi amaçlanmaktadır. Yeniden meydana gelebilecek bir damar tıkanıklığının önlenebilmesi adına ise kan sulandırıcı ilaçlardan faydalanılır.
• Beyin kanaması durumunda kanayan bölgenin onarılarak mevcut kanamanın cerrahi yöntemle giderilmesi gerekebilir.
• Kalıcı olarak kaslarda güç kaybı görülen bölgelerde kaybedilen işlevin geri kazanılması adına rehabilitasyon ve fizik tedavi uygulamaları önerilmektedir.
• Beyin ve omurilik yaralanmalarında, yaralanma seviyesine göre beyin cerrahisi yöntemi ile onarım yapılması gerekebilir.