Prostat Kanseri Nedir? Belitileri Nedir? Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Prostat kanseri, erkeklerde mesanenin altında ve rektumun önünde bulunan küçük ve ceviz biçiminde bez olan prostattaki hücrelerin kontrolsüz ve anormal şekilde büyümesiyle ortaya çıkan kanser türüdür. Küçük bir bez olan prostat, meni ile karışan sıvıyı salgılayarak spermin gebelik açısından sağlıklı biçimde kalabilmesinde rol oynamaktadır. Prostat kanseri, erkeklerde en sık görülen kanser türlerindendir.

Prostat kanseri genellikle erken evrede herhangi bir belirti göstermeyebilir. Kanserin ilerleyen evrelerinde ise belirtiler daha net olmaktadır. Alt pelvik bölgede ortaya çıkan ağrı, sık idrara çıkma ve idrar yaparken ağrı, yanma ve zayıf idrar akışı sorunları hastalığın önemli belirtilerindendir. Prostat kanserinin tam olarak nedeni henüz bilinmemekle beraber kansere zemin hazırlayan birçok risk faktöründen söz edilebilir.

Prostat Kanseri Nedir?

Prostat bezi, mesanenin hemen altında, alt karın bölgesinde bulunan ve üretra ismi verilen idrar yolunu saran ceviz büyüklüğünde bir organdır. Prostat latince kökenli bir kelime olup ‘çıkıntı yapan’ anlamı taşır. Prostat kanser ise, erkek üreme sisteminin bir parçası olan prostat bezi hücrelerinin anormal ve kontrolsüz bir biçimde çoğalması sonucunda ortaya çıkan kanser türüdür. Prostat kanseri, erkeklerde en yaygın görülen kanser türlerindendir. Prostat bezi erkek üreme sisteminde önemli görevleri olan ve doğurganlığı etkileyen bir bezdir.

Prostat bezinin temel görevi spermi besleyen sıvının üretilmesini sağlamak ve de spermlerin semen sıvısı içerisinde korunmasını sağlamaktır. Prostat kanseri erken evrede genellikle belirti vermediğinden hastalığın teşhisi gecikebilmekte ve yayılma olasılığı artmaktadır. Prostat kanseri erkeklerde en çok görülen kanserlerden biri olmakla birlikte, kansere bağlı ölümlerin içerisinde de oldukça önemli yer tutmaktadır. Prostat kanseri genellikle 45-60 yaşları arasındaki erkeklerde görülen, yavaş gelişim gösteren ve de nispeten düşük risk taşıyan bir kanser türüdür.

Prostat kanseri semptomları genellikle hastalığın ilerleyen evrelerinde kendisini gösterir. Prostat kanserinin önemli belirtileri arasında sık sık idrar gelme hissiyle tuvalete çıkıp idrar yapamamak ve idrar yaparken ağrı oluşması ya da idrar miktarında azalma belirtilebilir. Prostat kanserine tam olarak hangi unsurun neden olduğu henüz bilinmemektedir. Ancak bazı risk faktörlerinin hastalığı tetiklediği söylenebilir.

Prostat kanseri teşhisinde çeşitli girişimsel yöntemler ve görüntüleme yöntemleri kullanılmaktadır. Prostat kanserinin tedavisinde ise yine çeşitli tedavi yöntemlerinden yararlanılır. Prostat kanseri, erken evrelerinde belirti göstermeyip sinsi bir gelişim izlediğinden erken teşhis büyük önem teşkil eder. Prostat kanseri tanısı konulduktan sonra tedavi seçenekleri hekim ve hasta arasında değerlendirilerek belirlenir. Tedavi seçeneklerinin olası riskleri ve yararları göz önünde bulundurulmalıdır.

Prostat Kanseri Nedenleri Nelerdir?

Prostat kanserinin nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Ancak ailede prostat kanseri öyküsü olması, fazla sigara tüketimi gibi risk faktörlerinin hastalığa yakalanma ihtimalini artırdığı bilinmektedir.

Bununla birlikte, prostat kanseri üzerinde etkili olduğu bilinen bazı önemli risk faktörlerine şu şekilde değinebiliriz;

• Ailede prostat kanseri öyküsü olması
• Genetik faktörler
• İlerleyen yaş
• Hormonal değişiklikler
• İltihaplanma ve enfeksiyon
• Obezite

Prostat Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Prostat kanseri belirtileri genellikle ilerleyen evrelerde görülmektedir. Özellikle prostatla sınırlı kalan prostat kanseri türleri sıklıkla hiç belirti ortaya çıkmadan gelişim gösterir.

Prostat kanserinin bazı önemli belirtilerine şu şekilde değinebiliriz;

• İdrar miktarında azalma ve idrarı yaparken ağrı oluşması
• Sık sık idrarın geldiği hissiyle tuvalete çıkmak ancak idrar yapamamak
• Özellikle geceleri idrar kaçırma
• İdrarda kan bulunması
• İştahta azalma ve kilo kaybı
• Kronik yorgunluk
• Nedensiz mide bulantısı ve benzeri mide sorunları
• Boşalırken ağrı yaşama veya yanma hissi
• İdrar akış hızında azalma
• Vücut genelindeki kemik ve kas ağrıları
• Spermlerin kanla karışık biçimde dışarı atılması
• Bacaklarda veya ayaklarda hissedilen ağrı veya ödem oluşumu
• Bağırsak düzeninin bozulması
• Prostatın genişlemesinden dolayı otururken rahatsızlık veya ağrı hissi.

Prostat Kanseri Evreleri Nelerdir?

Prostat kanseri yayılım duruma göre evrelere ayrılmaktadır. Prostat kanserinin evrelemesinde, kanserin rektum ya da mesane gibi çevre dokulara yayılıp yayılmadığı, lenf bezleri ve kemikleri etkileyip etkilemediği gibi durumlar önemli kriterlerdir.

Prostat kanseri evrelerine genel olarak şu şekilde değinebiliriz;

• Evre-1: Hastalığın ilk evresinde, kanserin henüz prostatla sınırlı olduğu ve diğer bölgelere yayılmadığı görülmektedir. Sık sık idrara çıkma isteği, idrar yaparken ağrı ve zorlanma ve yanma hissi gibi belirtiler bu evrede görülebilmektedir. Bununla birlikte, kanser bu evrede herhangi bir belirti de göstermeyebilir.
• Evre-2: Kanser hücrelerinin prostat bezi ile sınırlı kaldığı ancak kanserin yayılma riskinin ilk evreye göre daha muhtemel olduğu prostat kanseri evresidir.
• Evre-3: Prostat kanserinin bölgesel olarak yayılım gösterdiği evredir. Kanserin büyüme ve çoğalma hızında belirgin bir artış görülmektedir.
• Evre-4: Son evre prostat kanserinde hastalık lenf sistemine sıçramıştır ve hızla yayılım görülür. Kanser yakın ve uzak dokulara ve organlara yayılım göstermiştir.

Prostat Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Prostat kanserinin teşhisinde kullanılan kesin bir tarama yöntemi bulunmamaktadır. Bununla birlikte 50 yaş üzeri olan ve hastalıkla ilgili kısmi belirtiler taşıyan kişilerin gerekli taramaları yaptırması tavsiye edilmektedir. Prostat kanseri teşhisinde çeşitli görüntüleme yöntemleri ve de girişimsel yöntemlerden faydalanılır. PSA prostat spesifik antijen seviyesinin ölçülmesi ve dijital rektal muayene (DRM) ile prostatın hacim, şekli ve sertliği hakkında bil edinilmesi teşhis adına önemli görülmektedir.

Transrektal ultrasonografi ve biyopsi de prostat kanserinin teşhisi adına önemli yöntemlerdendir. 50 yaş üzeri erkekseniz ve ailede prostat kanseri öyküsü bulunuyorsa prostat kanseri taraması yaptırmanız önerilmektedir. Prostat kanseri taramaları özellikle kanserin yayılmadan önce erken dönemde tespit edilmesine yardımcı olmaktadır. Kanserin erken evrede tespit edilmesi tedavisi açısından da oldukça önemlidir.

Prostat Kanseri Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Prostat kanserinin tedavisinde birçok yöntemden faydalanılır. Bu yöntemlere genel olarak şu şekilde değinebiliriz;

• Bekle gör (Watchful Waiting) Yöntemi: Erken evre prostat kanseri hastalarında tercih edilen bir yöntemdir. Hastaya herhangi bir tedavi yöntemi uygulanmayarak hasta sadece gözlem altında tutulmaktadır.
• Aktif izlem (Active Surveillance): Kanserin bölgesel olarak seyrettiği ve herhangi bir yayılma olmadığı evrelerde bu yöntem tercih edilebilmektedir. Bu uygulama ile özellikle kanser tedavilerinin yan etkilerinden hastaların korunabilmesi amaçlanmaktadır.
• Radyoterapi: Radyasyon ışıması kullanılarak uygulanan kanser tedavi yöntemidir. İyonlaştırıcı radyasyon veya fotonlar kullanılarak kanser hücrelerinin öldürülmesi hedeflenmektedir. Kanser hücrelerinin DNA’sına zarar verilerek yok olmaları sağlanmaktadır.
• Radikal Prostatektomi: Prostat kanseri henüz diğer doku ve organlara yayılım göstermemişse cerrahi yöntem uygulanabilmektedir. Bu işlem ile kanserli prostat bezi vücuttan çıkarılır.

Prostat kanseri sinsice gelişim gösteren bir kanser türü olduğundan özellikle hastalığın tedavisi açısından erken teşhis büyük önem taşımaktadır. Bununla birlikte, belirtilen tedavi yöntemlerinin yanı sıra kanser hücrelerinin daha fazla yayılmasını önlemek adına kemoterapi de kullanılabilmektedir.