Donuk Omuz Nedir? Belirti ve Tedavisi Nasıl Olur?

Donuk omuz, omuz eklemini çevreleyen bağ dokusunda meydana gelen iltihaplanma ve sertlik sonucu omuzun hareket yeteneğinin kısıtlanmasıyla karakterize bir rahatsızlıktır. Genellikle yavaş bir şekilde gelişir ve omuz ekleminde ağrıya, hareket kaybına ve tutukluğa yol açar. Rahatsızlık, omuz kapsülünün kalınlaşması ve sıkılaşması sonucu omuz hareketlerinin kısıtlanmasına neden olur.

Donuk omuz, çoğunlukla 40-60 yaş arasındaki bireylerde görülmekle birlikte kadınlarda daha yaygındır. Diyabet, tiroit bozuklukları, geçirilmiş omuz yaralanmaları veya cerrahi müdahaleler gibi faktörler riski artırabilir. Donuk omuz genellikle üç aşamada seyreder: ağrılı dönem, donma dönemi ve çözülme dönemi. Tedavi edilmediğinde süreç uzun sürebilir, ancak uygun tedavi yöntemleriyle (fizik tedavi, ilaçlar ve nadiren cerrahi müdahaleler) iyileşme sağlanabilir.

Donuk Omuz Nedir?

Donuk omuz, omuz eklemini çevreleyen kapsülün kalınlaşması, iltihaplanması ve sertleşmesi sonucu oluşan, omuzda ağrı ve hareket kısıtlılığına neden olan bir eklem rahatsızlığıdır. Bu durum, omuzun günlük işlevlerini yerine getirme kabiliyetini ciddi şekilde etkileyebilir. Omuz eklemi, kemikler, bağlar ve tendonlar tarafından çevrelenir ve bir kapsülle korunur. Donuk omuzda bu kapsül sıkılaşır, kalınlaşır ve içerideki eklem sıvısının miktarı azalabilir. Bu değişiklikler omuzun hareket yeteneğini sınırlar.

 Hastalık genellikle üç aşamada ilerler:

Ağrılı Dönem: Omuz hareket ettirildiğinde ağrı oluşur, hareket kısıtlanmaya başlar.

Donma Dönemi: Ağrı azalsa da omuzdaki hareket kabiliyeti daha da kısıtlanır.

Çözülme Dönemi: Hareket kabiliyeti yavaş yavaş geri kazanılır.

Donuk omuz genellikle 40 yaş üstü bireylerde görülür ve kadınlarda daha yaygındır. Diyabet, tiroid rahatsızlıkları, geçirilmiş omuz yaralanmaları veya cerrahi müdahaleler risk faktörleri arasında yer alır. Hastalık tedavi edilmediği takdirde uzun süre devam edebilir, ancak fizik tedavi, egzersizler ve gerektiğinde medikal ya da cerrahi tedavi ile büyük oranda iyileştirilebilir.

Donuk Omuz Belirtileri Nelerdir?

Donuk omuz, omuz eklemini çevreleyen kapsülde meydana gelen kalınlaşma, iltihaplanma ve sertleşme sonucu ortaya çıkar. Kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bir dizi risk faktörü ve altta yatan durum hastalığın gelişiminde rol oynayabilir.

Donuk Omuzun Yaygın Nedenleri:

Omuz Yaralanmaları ve Cerrahi Müdahaleler:
Omuz bölgesinde geçirilen travmalar, kırıklar veya cerrahi işlemler sonrasında omuzun uzun süre hareketsiz kalması donuk omuz riskini artırabilir.

Kronik Hastalıklar:

• Diyabet: Donuk omuz, diyabetik hastalarda daha yaygın görülür. Kan şekeri kontrolünün zayıf olması durumu tetikleyebilir.
• Tiroid Hastalıkları: Hipotiroidi ve hipertiroidi, donuk omuz riskini artıran hormonal bozukluklardır.
• Parkinson Hastalığı ve Kalp Hastalıkları: Nörolojik ve kardiyovasküler rahatsızlıklar da donuk omuz gelişiminde etkili olabilir.

Uzun Süreli Hareketsizlik:
Omuz ekleminin uzun süre sabit tutulduğu durumlar (örneğin, kolun alçıya alınması veya yatak istirahati) kapsülün sertleşmesine ve hareket kısıtlılığına yol açabilir.

Enflamatuar Durumlar:
Eklemlerde iltihaplanmaya neden olan artrit türleri veya otoimmün hastalıklar, omuz ekleminde iltihabi süreçlerin başlamasına neden olabilir.

Yaş ve Cinsiyet:
Donuk omuz genellikle 40-60 yaş aralığındaki bireylerde ve kadınlarda daha sık görülür.

Geçirilmiş Enfeksiyonlar veya Sistemik Faktörler:
Bazı enfeksiyonlar veya bağışıklık sistemini zayıflatan durumlar, omuz ekleminde yapısal değişikliklere neden olabilir.

Risk Faktörlerini Azaltmak İçin:

• Düzenli egzersiz yaparak omuz hareketliliğini korumak
• Diyabet ve tiroid rahatsızlıkları gibi kronik hastalıkları kontrol altında tutmak
• Omuz yaralanmalarından sonra erken dönemde fizik tedaviye başlamak önerilir.

Donuk omuz, genellikle yavaş ilerleyen bir durumdur, ancak erken teşhis ve uygun tedavi ile yönetilebilir ve iyileştirilebilir.

Donuk Omuz Belirtileri Nelerdir?

Donuk omuz, omuz ekleminde ağrı ve hareket kısıtlılığı ile kendini gösteren bir rahatsızlıktır. Belirtiler genellikle yavaş yavaş başlar ve zamanla artarak ilerler. Hastalık üç aşamada (ağrılı dönem, donma dönemi ve çözülme dönemi) farklı belirtilerle kendini gösterebilir.

• Ağrı (Ağrılı Dönem): Omuzda sürekli veya hareketle artan bir ağrı hissi vardır. Ağrı, özellikle gece yatarken omuz üzerine yatıldığında daha da şiddetlenebilir.
• Hareket Kısıtlılığı (Donma Dönemi): Omuz ekleminde hareket kabiliyeti giderek azalır. Kol yukarı kaldırılmak istendiğinde veya arkaya doğru hareket ettirilmeye çalışıldığında zorlanma görülür. Günlük aktiviteler (giyinmek, saç taramak gibi) yapılmakta güçlük çekilebilir.
• Sertlik (Donma ve Çözülme Dönemi): Omuz eklemi sertleşir ve belirli bir noktadan sonra hareket tamamen sınırlanır. Eklemi hareket ettirmeye çalışırken omuzda katılık hissedilir.
• Ağrının Azalması Ancak Hareket Kısıtlılığının Devam Etmesi: Hastalığın ilerleyen dönemlerinde ağrı azalır, ancak hareket kısıtlılığı devam eder. Hareketlerin tamamen normale dönmesi birkaç ay veya yıl sürebilir.

Ek Belirtiler:

• Kaslarda güçsüzlük hissi
• Günlük aktivitelerde performans kaybı
• Hafif şişlik veya hassasiyet

Donuk omuz belirtileri diğer omuz rahatsızlıklarıyla benzerlik gösterebilir. Bu nedenle belirtiler fark edildiğinde bir uzmana danışmak ve erken teşhis ile uygun tedaviye başlamak önemlidir.

Donuk Omuz Teşhisi Nasıl Konulur?

Donuk omuzun teşhisi, hastanın tıbbi öyküsü, fiziksel muayene ve gerekli durumlarda görüntüleme tekniklerinin kullanımıyla konulur. Rahatsızlık genellikle belirgin ağrı ve hareket kısıtlılığı belirtileri ile tanınabilir.

• Hekim, hastanın omuz ağrısı ve hareket kısıtlılığı sürecini detaylı şekilde dinler.
• Geçirilmiş omuz yaralanmaları, cerrahi müdahaleler, diyabet veya tiroid rahatsızlıkları gibi altta yatan nedenler sorgulanır.
• Ağrının ne zaman başladığı, şiddeti ve hareket kısıtlılığının derecesi değerlendirilir.
• Hekim, omuz ekleminin aktif (hastanın kendisinin yaptığı) ve pasif (hekimin yaptığı) hareket aralıklarını test eder.
• Omuzun hareket kabiliyeti ölçülerek ağrı ve sertlik derecesi belirlenir.
• Omuzun hangi hareketlerle sınırlandığı (örneğin kolu yukarı kaldırma veya arkaya doğru uzatma) değerlendirilir.
• Donuk omuz teşhisini doğrulamak ve diğer omuz rahatsızlıklarını (örneğin, rotator manşet yırtığı veya artrit) dışlamak için görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.
• Hekim, omuzun rotasyon hareketlerini ve kısıtlılık derecesini test ederek donuk omuz olup olmadığını belirler.
• Donuk omuzda genellikle hem aktif hem de pasif hareketlerde kısıtlılık görülür.
• Diyabet, tiroid rahatsızlıkları veya diğer kronik hastalıkların teşhis ve yönetimi için ek testler istenebilir.

Donuk omuz teşhisinde erken tanı büyük önem taşır. Erken dönemde teşhis edilen hastalık, fizik tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile daha kolay tedavi edilebilir. Belirtiler fark edildiğinde bir ortopedi uzmanına başvurulması önerilir.

Donuk Omuz Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Donuk omuz tedavisinde amaç, ağrıyı azaltmak, omuzun hareket kabiliyetini geri kazandırmak ve yaşam kalitesini artırmaktır. Tedavi süreci genellikle uzun sürebilir ve hastalığın aşamasına bağlı olarak farklı yöntemler kullanılabilir.

Konservatif Tedavi Yöntemleri

Fizik Tedavi ve Egzersiz: Donuk omuz tedavisinin temelini oluşturur.

• Hafif germe ve esneme egzersizleri ile omuz hareket kabiliyeti artırılır.
• Fizik tedavi uzmanı eşliğinde uygulanan tedavi protokolleri hareket kısıtlılığını azaltmaya yardımcı olur.

Ağrı Kesiciler ve Antienflamatuar İlaçlar:

• İbuprofen veya naproksen gibi ilaçlar, ağrıyı ve iltihaplanmayı hafifletmek için kullanılır.
• Gerekirse doktor, daha güçlü ilaçlar önerebilir.

Sıcak ve Soğuk Kompres: Ağrıyı hafifletmek ve eklem sertliğini azaltmak için uygulanabilir.

İlaç ve Enjeksiyon Tedavileri

• Kortikosteroid Enjeksiyonları: Omuz eklemine yapılan kortizon enjeksiyonları, iltihaplanmayı azaltarak ağrıyı hafifletir.
• Hidrodilatasyon (Eklemin Genişletilmesi): Omuz eklemine sıvı enjekte edilerek kapsül genişletilir ve hareket kabiliyeti artırılır.

Fiziksel ve Alternatif Uygulamalar

• Manuel Terapi: Fizik tedavi uzmanı tarafından uygulanan mobilizasyon teknikleri omuzun hareketini artırabilir.
• Elektroterapi ve Ultrason: Ağrıyı hafifletmek ve dokuları iyileştirmek için kullanılabilir.

Cerrahi Müdahale

Konservatif yöntemlerden sonuç alınamazsa cerrahi tedavi tercih edilebilir.

• Manipülasyon (Hareket Açma) Cerrahisi: Genel anestezi altında, omuz eklemi zorlanarak hareket açıklığı artırılır.
• Artroskopik Kapsül Cerrahisi: Omuz kapsülündeki sıkılaşmış dokular kesilerek omuz hareketi sağlanır.

Evde Uygulanabilecek Yöntemler

• Düzenli egzersiz yapılması (örneğin kolu ileri, geri ve yavaşça yanlara hareket ettirme).
• Günlük aktiviteler sırasında omuzun zorlanmaması.
• Omuz hareket açıklığını artırmak için sabırlı ve düzenli bir şekilde egzersizlere devam edilmesi.

Tedavi Süreci ve Beklentiler

• Donuk omuz tedavisi genellikle birkaç ay ila bir yıl sürebilir.
• Tedavi sürecinde düzenli olarak doktor kontrolü ve önerilen egzersizlerin yapılması önemlidir.
• Erken dönemde tedaviye başlanırsa iyileşme süresi daha kısa olabilir.

Donuk omuz tedavisinde bireysel ihtiyaçlara göre kişiselleştirilmiş bir plan oluşturmak başarı oranını artırır.