Tifo Nedir? Tifo Nasıl Bulaşır? Belirti ve Tedavisi Nasıl Olur?

Bakteriyel bir rahatsızlık olan tifo, genellikle yiyecekler ya da su yoluyla bulaşmaktadır. Enfeksiyon rahatsızlıkları, kişinin günlük hayatta sıklıkla karşılaşabileceği ve tedavi edilmediği sürece ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedirler. Salmonella türü enfeksiyon hastalığı olan tifonun, ateş, ishal ve kusma gibi belirtileri bulunmaktadır.

İnsandan insana bulaşabilen tifonun antibiyotik ve aşı ile tedavisi mümkün olmaktadır. Bununla birlikte hastalık, ciddi komplikasyonlara ve ölüme dahi yol açabilir. Hastalık sürecinde herhangi bir belirti görülmese dair hastalığın başka kişilere bulaştırılması mümkündür. Son derece bulaşıcı olan hastalıkta hijyen kurallarına dikkat edilmesi çok önemli görülmektedir. Erken dönemde hastalığın teşhisi konulursa antibiyotik tedavisi ile başarılı sonuçlara ulaşılabilmektedir.

Tifo Nedir?

Tifo, ishal, kusma ve yüksek ateş gibi semptomları olan bakteriyel bir enfeksiyon rahatsızlığıdır. Tifonun etken mikroorganizması genellikle Salmonella türü bakteridir. Enfeksiyon genellikle yiyeceklerden ve su yoluyla bulaşmaktadır. Enfeksiyon rahatsızlıkları tedavi edilmedikleri durumda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Tifo, insandan insana bulaşabilen ve aynı zamanda enterik ateş olarak da isimlendirilen kişinin hayatını tehdit edebilecek bir enfeksiyon hastalığıdır.

Özellikle el yıkama alışkanlığının olmadığı ve hijyene nispeten daha az dikkat edilen bölgeler olan Günay Asya ve Afrika bölgelerinde hastalık daha yaygın olarak görülür. Tifonun daha sık olarak görüldüğü bölgelerde özellikle çocuklar büyük risk altındadır. Tifo hastalığının aşısı bulunmaktadır ve özellikle antibiyotik tedavisi de mümkün olmaktadır. Tifonun belirtileri ortaya çıktığında erken dönemde hastaneye başvurulması tedavisi açısından bir hayli önemli görülür.

Tifoya neden olan bakteri kişiye bulaştığında özellikle kan dolaşımı ve bağırsak yollarına yerleşmektedir. Hastalığın belirtileri arasında; kuru öksürük, yüksek ateş, yorgunluk, iştahsızlık, karın ağrısı ve mide bulantısı gösterilebilir. Ancak her hastada rahatsızlığın belirtileri gözlenmeyebilir. Tifo, sindirim sisteminde iç kanama ve perforasyon gibi bazı önemli komplikasyonlara sebebiyet verebilmektedir. Hastalık özellikle bağışıklık sistemi nispeten zayıf olanlarda ve kronik rahatsızlığı bulunanlarda ciddi sağlık problemlerine neden olabilmektedir.

Tifo Belirtileri Nelerdir?

Tifonun belirtileri genellikle hastalık bulaştıktan 1-3 hafta içerisinde kendisini göstermektedir. Çocukların etkilendiği tifo vakalarında hastanın ateşi çok yükselmektedir. Hastalığın başlangıç döneminde belirtiler hafif olup gittikçe artabilmektedir.

Tifonun bazı önemli belirtilerine şu şekilde değinebiliriz;

• Yüksek ateş
• Yorgunluk
• Baş ağrısı
• Eklem ve kas ağrısı
• Öksürük
• Bulantı ve kusma
• İştahta azalma
• Zihin bulanıklığı
• İshal, kabızlık
• Cilt dökülmeleri

Tifonun gelişim sürecine bağlı olarak belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilmektedir. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde hastalığın semptomları çok daha ciddi görülmektedir. Hastalığın belirtileri görüldüğünde zaman kaybetmeden tedavi sürecinin başlaması önem teşkil etmektedir. Tedaviye başlanmadığı hallerde enfeksiyon vücut içinde yayılarak daha ciddi sağlık sorunlarına sebep olabilmektedir.

Tifo Nasıl Bulaşır?

Tifo, genellikle kişisel hijyene dikkat edilmemesi ile birlikte gıda maddelerinden veya kirlenmiş içme sularından bulaşmaktadır. Bununla birlikte tifonun bulaşmasına yol açan çeşitli kanallarda bulunur. Hastalık bakterilerinin olduğu besinler tüketildiğinde bakteriler önce bağırsaklara daha sonrasında ise kana girmektedirler.

Tifonun çeşitli bulaş yollarına şu şekilde değinebiliriz;

• Enfekte olan biriyle fiziksel temas kurulması
• Bakteri barındıran alanlarla temas
• Sivrisinek veya bit ısırmaları
• Bakteri bulaşmış besinlerin tüketilmesi
• Kirli su kaynağından su içmek
• Ortak kullanımlı kalabalık alanlar
• Avrika vb. hastalığın daha yaygın görüldüğü bölgelerdeki sinek, böcek ısırmaları
• Temiz olmayan tuvalet veya ortamlar
• Tifo açısından önlemsiz gerçekleştirilen seyahatler

Tifo, yalnızca insandan insana bulaşan bir rahatsızlıktır ancak yayılmasına yardımcı birçok unsur bulunur. Bu gibi durumlarda hijyen unsuruna dikkat edilmesi hastalıktan korunmak adına oldukça önemlidir. 

Tifo Teşhisi Nasıl Konur?

Tifonun teşhis edilmesinde öncelik hastanın semptomlarına ve hastalığın seyrine ilişkin detaylı öykünün dinlenmesidir. Ateş, baş ağrısı, mide bulantısı, iştah kaybı ve görülebilecek diğer hastalık belirtileri tifonun teşhisi açısından önemli göstergelerdir. Daha sonrasında doktor fiziki muayene yaparak tifonun belirtilerini değerlendirmektedir. Fiziki muayenede, hastanın vücut sıcaklığı, karın bölgesinde hassasiyet ve lenf bezlerinde şişme gibi durumlar önemli bulgulardır.

Tifo hastalığının kesin teşhisi ise genellikle laboratuvar testleri ile doğrulanmaktadır. İdrar örneği, dışkı örneği ve kan örneği gibi numuneler alınarak bakterilerin varlığı tespit edilmektedir. Bu testler ile kesin tanı konulmasına yardımcı olunmaktadır. Bununla birlikte, kan kültürleri ve serolojik testlerde hastalığın tanısının konulmasına yardımcıdır.

Tifo Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Tifo genellikle evde de tedavisi mümkün olabilen bir rahatsızlıktır. Semptomların şiddetli olduğu durumlarda ise hastanede müdahale gerekebilir. Uzman doktor kontrolünde 2-4 haftalık bir süre içerisinde hastalık geçirilebilir. Hastalığın semptomları kişiden kişiye değişiklik gösterebildiği gibi tedavi süreci de değişebilmektedir.

Tifonun tedavisinde kullanılan temel yaklaşımlar; ilaç (antibiyotik) tedavisi, sıvı ve elektrolit takviyesi ve nadir durumlarda ise cerrahi müdahale olmaktadır. Erken teşhis ve uygun tedavi yönteminin belirlenmesi ile hastalığın tedavisinde başarılı sonuçlar alınabilmektedir. Antibiyotik tedavisi gören hastaların çoğunda belirtilerin hızla ortadan kalktığı görülmektedir. Ancak hastalığın tam olarak iyileşmesi adına tedaviyi tamamlamak oldukça önemlidir.

Tifodan Korunma Yolları Nelerdir?

Tifo, hijyenin zayıf ve temiz içme suyuna ulaşılmayan bölgelerde yaygın olarak görülmektedir. Tifonun önlenmesinde, temiz içme suyuna ulaşım, sanitasyonun yeterli düzeye getirilmesi ve hijyen kurallarına dikkat edilmesi oldukça önemlidir adımlardır. Bununla birlikte, tifoya karşı geliştirilmiş olan aşılarda hastalıktan korunma yollar arasında gösterilebilir.

Tifodan korunmaya yardımcı temel unsurlara şu şekilde değinebiliriz;

• Temiz su ve hijyen
• Sağlık ve sanitasyon adına yapılan iyileştirmeler
• Kişisel hijyene dikkat edilmesi
• Aşılama

Tifo aşısı, hastalıktan korunma yöntemleri arasında oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle tifo açısından risk altında olan bölgelere seyahat edilmesi durumunda ve de bu bölgelerde yaşayanlar için aşılama önerilmektedir.